داشتم در سایت چطور، پستگردی میکردم که عنوان یک پست برایم جالب بود؛ مدل تچان
از آنجایی که این مفهوم برایم جدید بود و تابه حال آن را نشنیده بودم، برای درک بیشترش در گوگل نیز جستجویش کردم. ویکی پدیا آن را به زبان ساده توضیح داده. اگر بخواهم با فهم اندک خودم توضیح دهم، تچان یا غرق شدگی، وضعیتی است که در هنگام انجام کاری که برایمان لذتبخش و هیجان آور است و اشتیاق ما را بر می انگیزد، اتفاق می افتد. وضعیتی که از خود و دنیای پیرامونمان به طور موقت جدا و بی خبر و غرق در انجام کار به شدت مورد علاقه مان میشویم.
بارها این وضعیت برایم پیش آمده اما از اینکه این یک وضعیت روانشناسانه است، چیزی نمیدانستم و برایم بسیار جالب بود. دوست داشتم درموردش بنویسم. تا دیشب که تچان را کم و بیش تجربه کردم. تجربه ی تچان من، نوشتن دوباره برای یک دوست و عذرخواهی از او بود.
نویسنده در پست "مدل تچان" ده مورد را نام میبرد که نشان دهنده ی وضعیت تچان هستند؛
1- داشتن درک روشنی از آنچه خواهان رسیدن به آن هستید؛ ابتدا وقتی در مورد موضوع فکر میکردم نمیدانستم چطور منظورم را به روشنی و به وضوح بیان کنم، اما کم کم با نوشتن و حذف و اضافه کردن جمله ها فهمیدم چه چیزی از نوشته ام میخواهم.
2- توانایی تمرکز برای یک مدت زمان مستمر؛ من معمولا شبها تمرکز بیشتری برای نوشتن دارم. به خصوص نیمه شبها و در سکوت. فکر میکنم توانستم روی این موضوع در حدود دو ساعت مستمر تمرکز داشته باشم.
3- از دست دادن احساس خودآگاهی؛ این حس را تجربه کرده ام، اگر احساس خودآگاهی را اینطور معنا کنم که به خودم و نیازهایم توجهی نداشته باشم. تایپ و ارسال متن که تمام شد، متوجه شدم چقدر تشنه ام، چقدر هوای اتاق گرم است. برای من که تحمل گرما بسیار سخت است و کلافه میشوم، زمان نوشتن متن آن را حس نکرده بودم.
4- احساس گذشت سریع زمان؛ گذشت زمان را تجربه کردم. از ساعت یازده و نیم شب تا دوی نیمه شب مشغول نوشتن و تایپ بودم و این گذر سریع زمان را حس نکردم.
5- دریافت بازخورد سریع و آنی؛ مصداق متناسبی برایش پیدا نکردم.
6- تجربه ی تعادل میان سطح توانایی خودتان و چالش؛ این مورد را درست متوجه نشدم متاسفانه.
7- داشتن احساس کنترل فردی روی موقعیت؛ تا حدودی حسش کردم. احساس میکردم کلمه ها و جمله ها میتوانند احساسم را بیان میکنند.
8- داشتن این حس که فعالیت مورد نظر اصالتا ارزشمند است؛ البته. نوشتن حال مرا خوب میکند.
9- نداشتن آگاهی نسبت به نیازهای بدنی؛ فکر میکردم جزء خودآگاهیها باشد، درموردش در شماره ی سه توضیح دادم.
10- غرق شدن کامل در فعالیت؛ همینطور شد.
این پست در توضیح "بازخورد" که یکی از سه شرط ورود به وضعیت تچان است، میگوید: [...] این بازخورد میتواند از جانب افراد دیگر باشد یا خودتان متوجه شوید همگام با کار در حال پیشرفت هستید.